Tüm bisiklet kadroları eşit yapılmamıştır ve kadro bisikletin omurgası olduğundan, onun nasıl yapıldığını anlamak ve sizin için bunun anlamını bilmek bisikletçi için oldukça önemlidir. Herhangi bir kadronun amacı en düşük ağırlığa en yüksek dayanımı sunmaktır. Ancak kadro dayanımı bir çok unsur tarafından belirlenir. Kadroların yapıldığı malzeme bu dayanıklılıkta bir etkenken bu malzemelerin kullanılış şekilleri de aynı derecede önemli bir etken. Bisiklet Kadro Malzemeleri yazımızda bu konuda detaylı bilgiler bulacaksınız.
Hangi materyal sizin için doğru ?
Bu çok değişken bir konudur. Bir çok faktör (sürüş şekliniz, kilonuz, maceracı hisleriniz) malzeme seçiminde rol oynayabilir. Aşağıdaki başlıklarda kadrolarda en çok kullanılan malzemelerin farklarını sizin için anlattık.
Karbon Çeliği Kadro
Çelik bisiklet kadrolarında en yaygın kullanılan malzemedir. Karbon çeliği güçlü ve uzun ömürlü bir malzeme olmasına rağmen krom çeliği gibi hafif değildir.
Krom Çeliği Kadro
Endüstrinin yarış atı, hafif güçlü krom çeliği. Düzgün bir şekil ve iyi işlemeyle fazla ağırlıklarından kurtulabilecek olan krom çeliği ile uzun yıllar dayanacak sağlam bir kadroya kavuşabilirsiniz.
Alüminyum Kadro
Günümüzde alüminyum ucuz ve bu özelliğinden dolayı bisikletlerde sıkça kullanılıyor. (eskiden el etmesi zor olduğu için dünyanın en pahalı metaliydi ve bir dönem altından bile daha değerliydi) Uygun tasarımla oldukça hafif ve sağlam olabilen alüminyum bisikletler kullanım için ideal.
Tiyanyum Kadro
Çelikten daha hafif ve çelik kadar sağlam, dağ ve yol bisikletlerinde kullanılan pahalı metal. Mükemmel bir esnekliğe sahip olan bu metal kendi kendine şokları absorbe etmesi yüzünden kullanılıyor.
Paralel lif katmanları birbirlerine yapıştırılır. Bu bir katmanı oluşturur. Bir kaç katmanın üst üste konmasıyla katmanlı bir form oluşturulur. Eğer bu katmanlı form doğru tasarlanırsa oldukça sağlam bir yapı ortaya çıkar ve oldukça da hafiftir. Peki o halde neden bütün bisikletler karbondan yapılmaz ?
Çünkü bu karbon ağı gevrekliğe yatkındır. Metal malzemeler bükülüp tekrar eski halini daha kolay alabilirler. Ancak karbon fiber malzemeyle üretilen bisikletler gevrek davranış göstermeye yatkın olmaları yüzünden olması gerekenden daha güçlü bir şekilde yapılmak zorunda kalındığı için üretimi zorlaştırır.
Bir Kadroda Neye Bakmalıyız?
Üretim süreçleri ve pazar trendleri bisiklet kadrolarının şekillendiren en önemli etkenler. Üretim şartları kadro dizaynında başlıca sınırlamaları getiriyor. Çelik, gün geçtikçe ucuzlayan alüminyuma yerine kaptırırken ve üretim şekilleri eski yöntemlerden uzaklaşırken biz bir kadroda neye bakmalıyız? Gelecek yıl çıkacak olan kadro her zaman bu yılkinden daha mı iyidir?
Ağırlık
Üreticiler kadro dizaynlarından fazla ağırlıkları tıraşlamak için her türlü egzotik materyale ve üretim şekline sahipler aslında. Ama kadroda ödediğiniz ücret ağırlıkla ters orantılıdır. Ne kadar çok ödersiniz o kadar hafif olur.
Geometri
Teoride agresif açılar agresif sürüş şekilleri içindir. Daha yumuşak açılar daha gündelik sakin sürüş şekilleri içindir. Peki hangisi sizin için daha iyi? Cevap ise gerçekten selede ne kadar zaman geçirdiğiniz. Eğer uzun sürüşlere çıkıyorsanız ve yolda sürüş esnasında ani ataklarla ilgilenmiyorsanız yumuşak bir derece seçin, furç yatağı (head tube) 70-71 derece olan bir kadro alın. Daha agresif bisikletlerin furç yatağı (head tube) derecesi 72-73 derece olur.
Kadro Boruları
Malzemeler üretim yöntemleri ve tasarımların ilerlemesine rağmen cebiniz için en iyisi yine sade ve ölçülü borularla üretilmiş kadrolar. Gerçekten bisiklete ağırlık kattıkları yadsınamaz bir gerçek. Ama bu fark bazen gerçekten çok fazla değil. Eğer şehrin tadını çıkart ne dağı ne bayırı diye düşünen biriyseniz bu ağırlık farkı sizin için çok da sorun olmaycaktır.
Sınır
Herhangi bir iyi bisiklet üreticisinin amacı bisikletin ihtiyacı olan yere ihtiyacı olan materyali koymaktır ve siz buna bisikletin yük altında kaldığı yerde ihtiyaç duyarsınız. Bu işlem sınır olarak bilinir.
İç sınır: Baktığınız zaman kadroda hiçbir iz göremezsiniz çünkü sınır iç taraftadır. Peki bunun olduğunu nasıl anlarsınız? Bisiklet satıcıları size bunu söylerler çünkü bu satış için önemli bir noktadır.
Harici sınır: Daha yaşlı ve daha pahalı bir yöntem ise tüpün dışına malzeme eklemektir. Bazen boru üzerinde uzun bir kaynak görürsünüz.
Bunun için iki yol vardır:
Çift sınır- tüp şekillendirildiği gibi, ekstra malzeme tüpün her iki ucuna eklenir ve buralardaki kalınlık artırılır.
Üçlü sınır- Burada da kaynak çift sınırdaki gibi başlar ancak sona doğru aşağı doğru kayar ve artar.
Kaynak
Tüpleri kadroya katmak için 3 yol vardır:.
- TIG kaynağı kullanılarak aynı malzeme ile kaynaklamak.
- Prinç ve gümüş kullanarak tüpleri lehimlemek.
- Tırnaklar kullanarak tüpleri birbirine geçirmek.
Her metodun farklı alanlarda savunucuları vardır fakat bisikletlerde TIG kaynağı yöntemi kullanılır. Bu yöntem nispeten ucuz, iyi ve sağlam bir kaynak oluşturur. Yakından bisikletin kaynağına bakın. Kaliteli bisikletlerde kalın ve tüplerin girişleri boyunca giden bir kaynak görebilirsiniz.
Genişletilmiş kaynak: Tüplerin sonlarına malzeme eklemek için kullanılan basit bir kaynak metottur.
Eliptik bir daire yada çift çizginin bir inç boyu kadar yada azalana kadar devam ettirilmesiyle yapılır. Bu yöntemde sorun kaynak yüzünden malzemenin dayanımının düşmesi ve dayanımı artırmak için tekrardan ısıl işleme sokulmak zorunda kalınması.
Peki Dikkat Etmem Gereken Diğer Şeyler Neler?
Bisikletinizi ne kadar süre saklamak istiyorsunuz? Cevabınız çok uzun bir süreyse (belki yıllar ve yıllar) çelik bisikletler, alüminyumlar düşünüldüğünde hızlı okside olur. Ama çelik bisikletler daha uzun yıllar boyunca yüklere dayanabilir. Eğer nemli bir iklimde yaşıyorsanız alüminyum ama kuru bir iklimde yaşıyorsanız çelik bisiklet alın. Kim bilir belki bir film sahnesi gibi bisikletinize baktığınızda gençlik maceralarınızı hatırlayıp biraz mutlu olabilirsiniz.
Kendi ağırlığınız
Bisiklet seçiminde önemli bir noktada bisiklete yüklediğiniz ağırlık. Eğer 80 kilonun üzerinde büyük bir sürücüyseniz buna uygun dayanımda bir bisiklet almalısınız.
Para bir faktör mü?
Alüminyum ve karbon bisikletlerin fiyatları düşmeye başladı ama halen en ucuzu çelik bisikletler. Ama çoğu bisikletçi sağlam ve hafif olduğu için alüminyum ve karbon bisikletleri tercih ediyor. Titanyum mu ? O halen en pahalısı.
